روزه بزرگ ارتدوکس ها
«روزه بزرگ» مهمترین و قدیمیترین روزه بین روزه های طولانی مذهب ارتدوکس است.
این آیین یادآور روزه چهل روزی حضرت مسیح در صحرا است و ما را به هفت هفته پر شور و سخت و سپس به جشن و شادی زنده شدن حضرت عیسی می برد.
این روزها، زمان دعا و توبهاست و هر شخصی می تواند از خداوند طلب بخشایش گناهانش را کند. تاریخ روزه بزرگ بر اساس تقویم گریگوری( تقویم قمری) محاسبه می شود و هر سال، تاریخ آن متغیر است. امسال این روزه از 19 فوریه شروع شده است و تا 8 آوریل که روز عید پاک است، ادامه دارد.
دوره روزه بزرگ و عید پاک، زیباترین، آموزنده ترین، عبرت انگیزترین و دلنشین ترین زمان در تقویم ارتدوکس است. که از روز« یکشنبه بخشایش» شروع می شود. در این روز همه از یکدیگر طلب عفو می کنند و یکدیگر را می بخشایند. این روزه همراه با دعا، مراسم مذهبی و پاکی جسم و روح است که به مراسم باشکوه« زنده شدن حضرت عیسی»- عید پاک ختم می شود. بنابراین روزه بزرگ زمان آمادگی برای بزرگترین جشن است. مردم برای این جشن بزرگ از نظر روحی و جسمی آماده می شوند. آمادگی روحی به این صورت است که زمان بیشتری برای دعا، خواندن انجیل و دوری از گناهان صرف می کنند و آمادگی جسمانی به این ترتیب است که در طی این هفت هفته باید از صرف انواع گوشت، تخم مرغ، لبنیات و مشروبات الکلی خودداری کرد.
بخشهای روزه بزرگ
روزه بزرگ دارای چند بخش است:
1- روزه چهل روزه
2- شنبه لازار، 1 روز
3- ورود مسیح به اورشلیم، 1 روز
4- هفته سخت، 6 روز
چهل روز یادآور روزهایی است که حضرت عیسی در صحرا گذراند و در آنجا خود را آماده موعظه می کرد. بنابراین ارتدوکس ها نیز در این زمان خود را آماده عید پاک می کنند. این دوره سخت نیست و رنگ لباسی که در کلیسا می پوشند زرشکی است.
شنبه لازار- در این روز حضرت عیسی« لازار» مرد پارسا و عادل، را که مرده بود زنده می کند. حضرت عیسی این خانواده را بسیار دوست داشت و معمولا نزد آنها می رفت. لازار بیمار شد و از دنیا رفت. چهار روز پس از مرگ وی، حضرت عیسی به غار رفت و دستور داد تا سنگ را بردارند. زمانی که سنگ را برداشتند، مسیح چشمهایش را به آسمان دوخت و گفت:« پدر! از اینکه مرا می شنوی سپاسگذارم» و پس از آن با صدای بلند گفت:« لازار! خارج شو» و در آن هنگام مرده از قبر بیرون آمد. دقیقا پس از زنده کردن لازار، زهد فروشان و مذهبیان درجه اول تصمیم قاطع برای کشتن او گرفتند. نوبت آنها فرا رسید،تاریکی از راه رسید و مسیح روزهای آخر خود را بسر می برد. در این روز به مردم اجازه خوردن خاویار داده شده است.
ورود مسیح به اورشلیم- روز یکشنبه حضرت عیسی به اورشلیم می رود تا درهای نجات از بردگی و گناه را به روی مردم بگشاید، ولی در آنجا شکنجه و صلیب مرگ انتظار وی را می کشد. در این روز به مردم اجازه خوردن ماهی و شراب داده شده است.
هفته سخت- این هفته آخرین هفته روزه بزرگ و یادآور رنجها، شکنجه ها، صلیب و مرگ حضرت عیسی است. این دوره بسیار سخت است به همین دلیل رنگ لباسی که در کلیسا می پوشند سیاه است.
به این ترتیب روزه بزرگ هفت هفته به طول می انجامد.
عید پاک- زنده شدن حضرت عیسی
تعیین تاریخ عید پاک در مذهب ارتدوکس بر اساس قانون اولین کلیسای دنیا که سال 325 در شهر نیکیا در آسیای صغیر( 120 کیلومتری قسطنطنیه) تاسیس شد، انجام می شود. بر اساس این قانون عید پاک در اولین یکشنبه پس از قرص کامل ماه فصل بهار و پس از عید پاک یهودیان است. در سال 1054 کلیسای رم از کلیسای ارتدوکس جدا شد و تغییرات زیادی در قوانین خود داد که یکی از آنها« تقویم جدید» است. به همین دلیل تاریخ عید پاک کاتولیکها با ارتدوکسها متفاوت است.
عید پاک بزرگترین و مهمترین جشن ارتدوکس است. این جشن یک نام زیبا و دقیق محلی دارد:« جشن جشنها».
روز سوم پس از به خاکسپاری مسیح، ماریای مقدس سر خاک وی رفت ولی با تعجب دید که سنگ بزرگ روی قبر کنار رفته و داخل قبر خالی است. روی سنگی فرشته ای نشسته بود و به ماریا گفت:« نترس! من می دانم به دنبال چه هستی. او اینجا نیست. او دوباره زنده شده است. همان گونه که گفته بود». ماریا خوشحال شد و به راه افتاد تا این خبر را به حواریون بدهد. حضرت عیسی او را در راه دید و به او گفت خوشحال باشد و به حواریون بگوید که او در گالیلیا آنها را ملاقات خواهد کرد.
این نجات دهنده دنیا که اکنون از نظرها غایب است، از بین مردگان بلند شد و این روز عید پاک است، جشن همه جشنها.
در روسیه عید پاک را هفت روز جشن می گرفتند. روز اول خانمها در خانه می ماندند و مردان دوست و آشنا برای تبریک نزد آنها می رفتند. در طی روز باید میز از غذاهای عادی مانند انواع گوشت ها، کیکها، شرابها، کمپوتها، چای و قهوه پر باشد و از مهمانان پذیرایی شود. روز دوم باید مردان در خانه می نشستند و زنها به دیدن آنان می رفتند ولی اکنون این مراسم به این صورت اجرا نمی شود و خانواده ها به دید و بازدید از یکدیگر می پردازند.
در عید پاک زمانی که به یکدیگر می رسند با این جملات به هم سلام می کنند:« مسیح زنده شد» یا « حقیقت زنده شد» و یکدیگر را می بوسند. مردم برای عید پاک تخم مرغ رنگ می کنند و آن را به یکدیگر هدیه می دهند.