نگاهى به مسئله ایمان از دیدگاه  مسیحیت

 ابعاد ایمان

با توجه به تحلیل‏هاى پیش گفته و نیز تحلیل‏ها و نظریه‏هاى متفاوت دیگرى که در این زمینه وجود دارند، مى‏توان گفت: گوهر ایمان داراى سه بعد است:

 الف. بعد معرفتى: ایمان بدون داشتن آگاهى تحقق نمى‏یابد. شناخت متعلّقات ایمان شرط ایمان است. به تعبیر پولس، «لهذا، مى‏دانیم خدایى هست و به همین دلیل، به وجود او ایمان مى‏آوریم»،(37) و یا در مزمور آمده است: «آنانى که نام تو را مى‏شناسند بر تو توکّل خواهند داشت؛ زیرا اى خداوند، تو طالبان خود را هرگز ترک نکرده‏اى.»(38) بنابراین، بدون داشتن آگاهى، ایمان قدم نهادن در تاریکى، و بى‏اساس خواهد بود.(39) از این‏رو، انسان‏ها نخست باید حقیقت خداوند و عیسى مسیح را بشناسند و آن‏گاه در پرتو این آگاهى، قلبشان ایمان بیاورد. بر این اساس، ایمان دینى آن چنان نیست که برتراند راسل بیان کرده است؛ یعنى «اعتقاد به چیزى که مى‏دانید آن‏گونه نیست»،(40) بلکه بر تأمّلات عقلانى (اعتقاد به صدق یک گزاره یا قضیه) متّکى است. اعتقاد درباره اینکه «خداوند شبیه چیست و شخص چگونه با او ارتباط یابد، ایمان به خداوند و مؤمنانه زیستن، چیزى بیش از تصدیق عقلى اعتقاد به وجود خداوند و اعتقاد به کمال مطلق قدرت، علم و عدل اوست. اما ایمان به خداوند حداقل مستلزم این قبیل اعتقادات است... . ایمان دینى به هرحال، مبتنى بر اعتقاداتى است که شخص راجع به متعلّق ایمانش دارد.»(41) البته روشن است که مراد از معرفت، «باور صادق موجّه»، که هیچ شاهد مخالفى نداشته باشد، نیست.

 ب. بعد ارادى: ایمان افزون بر وجه معرفتى، متضمّن وجه ارادى نیز هست که در قالب تعهّد به موضوع ایمان و اطاعت از فرامین جلوه‏گر مى‏شود.(42) این بعد از ایمان به معناى «تسلیم کامل اراده به خداوند مسیح» است. «واژه یونانى و عبرى "ایمان"، هر دو به معناى انقیاد تام و تسلیم کامل اراده آمده است.»(43) بنابراین، ایمان از این حیث، شامل سپردن دل به خدا و پذیرفتن مسیح به عنوان نجات‏دهنده است. «اى پسرم، دل خود را به من بده و چشمان تو به راه‏هاى من شاد باشد.»(44) و آیه «بیایید نزد من، اى تمام زحمتکشان و گران‏باران، و من شما را آرامى خواهم بخشید. یوغ مرا بر خود گیرید و از من تعلیم یابید.»(45) در تشویق‏هاى کتاب مقدّس به ایمان به مسیح، عمل تسلیم شدن مستتر است. «ایمان آوردن به خداوند بودن مسیح به این معناست که او را به عنوان خداوند بشناسیم و نمى‏توانیم او را خداوند بشناسیم، مگر اینکه خودمان کنار برویم.»(46)

 ج. بعد عاطفى: این بعد از ایمان از جنس اعتماد عشق و امید است. «پس ایمان اعتماد بر چیزهاى امید داشته شده است و برهان، چیزهاى نادیده.»(47) در ایمان نجات‏بخش، افزون بر شناخت و پذیرش حقیقت انجیل، باید اعتماد به عیسى مسیح را افزود.(48) بنابراین، هرگاه سخن از ایمان به میان مى‏آید، مقصود از آن اعتمادى است که لازمه ایمان است.

ادامه مطلب...